Ένα από τα πιο παλιά ανέκδοτα σχετικά με τις έρευνες γνώμης είναι εκείνο που ρωτά κάποιος «τι κατά τη γνώμη σας δημιουργεί την αδιαφορία και την άγνοια για..». Η συνήθης απάντηση είναι «δεν ξέρω και δεν με ενδιαφέρει».

Οι Ευρωπαϊκές εκλογές τελείωσαν και όλοι εμφανίζονται «ευχαριστημένοι» και «προβληματισμένοι». Φυσικά, όλοι έχουν να πουν για το «δημοκρατικό έλλειμμα», το ποσοστό αποχής που πλησιάζει το 50-55% στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χωρίς αμφιβολία, η εσωτερική πολιτική έκρινε σε κάθε χώρα το αποτέλεσμα. Γιατί να φαίνεται περίεργο αφού είναι ακριβώς η κυβέρνηση κάθε χώρας που (ορίζοντας τους επιτρόπους και συμμετέχοντας στα συμβούλια κορυφής) καθορίζει τις αποφάσεις; Και είναι η κάθε κυβέρνηση (και η αντιπολίτευση) που θεωρεί ότι ασχολούμενη με τα εσωτερικά κάθε χώρας θα πάρει «λευκή» επιταγή για τον χειρισμό των ευρωπαϊκών θεμάτων.

Τα δύο δικά μας μεγάλα κόμματα εμφανίζουν ότι πέτυχαν τους στόχους τους. Η ΝΔ θεωρεί ότι το εκλογικό σώμα επιβράβευσε την τρίμηνη διακυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ ότι το εκλογικό σώμα δίνει την έγκριση του για αλλαγές. Και οι δύο φυσικά αναφέρονται στο ποσοστό που συγκέντρωσαν. Για τη ΝΔ η διαφορά 43 με 45 είναι μηδαμινή (και έτσι είναι). Άρα όσο ποσοστό ενέκρινε την πολιτική της στις 7 Μαρτίου, τόσο την εγκρίνει και στις 13 Ιουνίου. Για το ΠΑΣΟΚ η διαφορά 33 (ή 40) με 34 οδηγεί σε στεναγμό ανακούφισης (απέφυγε τα χειρότερα), και άρα ακολουθεί η οργάνωση, αντεπίθεση κ.λ.π.

Ας δούμε όμως τα πράγματα από την πλευρά των απόλυτων αριθμών (που πάντα λένε την αλήθεια). Με βάση το 99,2% των αποτελεσμάτων διαπιστώνουμε ότι μέσα σε τρεις μήνες ψήφισαν 1,300,000 λιγότεροι πολίτες. Η ΝΔ πήρε 740,000 λιγότερες ψήφους και το ΠΑΣΟΚ 930,000 λιγότερες ψήφους. Δηλαδή, σχεδόν ένας στους πέντε που ψήφισε το Μάρτιο δεν ψήφισε τον Ιούνιο (82% όσων ψήφισαν τον Μάρτιο ψήφισαν και τον Ιούνιο), ένας στους πέντε που ψήφισε ΝΔ τον Μάρτιο δεν ψήφισε ΝΔ τον Ιούνιο (78% της δύναμης του Μαρτίου πήρε η ΝΔ τον Ιούνιο) ενώ τρεις στους δέκα που ψήφισαν ΠΑΣΟΚ τον Μάρτιο δεν ψήφισαν ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο (το ΠΑΣΟΚ πήρε 69% της δύναμης του Μαρτίου). Και αν ακόμη δεν υπάρχουν μετακινήσεις (που υπάρχουν) σύμφωνα με τη ΝΔ (και όχι σύμφωνα με εμένα) 78% ενέκρινε την τρίμηνη διακυβέρνηση, και σύμφωνα με το ΠΑΣΟΚ 69% της δύναμης του εγκρίνει την τρίμηνη πορεία του. Δεν θα ήθελα να υπολογίσω σε πόσο χρόνο, αν ακολουθήσουν αυτό το ρυθμό, θα φτάσουν στο 0% γιατί δεν είναι εξ αρχής σωστή η υπόθεση που κάνουν.

Τι άραγε οδήγησε έναν στους πέντε Έλληνες να μην (ξανα)ψηφίσει; Προφανώς η αίσθηση ότι η συμμετοχή τους δεν πρόκειται να συμβάλλει αποφασιστικά σε αποφάσεις που παίρνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για αυτούς χωρίς αυτούς.

Τι οδήγησε 740,000 πολίτες να μην (ξανα)ψηφίσουν τη ΝΔ; Προφανώς όχι η κριτική της τρίμηνης διακυβέρνησης αφού είναι φανερό ότι σχεδόν το σύνολο των Ελλήνων πολιτών «περιμένει να δει τι θα κάνουν και αυτοί» και να πάρει τις αποφάσεις του. Εν μέρει η προσπάθεια άσκησης ρυθμίσεων (ο ΛΑΟΣ πήρε 90,000 περισσότερες ψήφους) ή η αίσθηση ότι δεν είναι απαραίτητη σε αυτή τη φάση η συμμετοχή τους σε αποφάσεις που ούτως ή άλλως παίρνονται χωρίς αυτούς και δεν θα αλλάξουν την καθημερινότητα τους.

Τι οδήγησε 930,000 πολίτες να μην (ξανα)ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ; Εν μέρει η προσπάθεια άσκησης ρυθμίσεων (το ΚΚΕ πήρε 140,000 περισσότερες ψήφους) ή η αίσθηση ότι δεν υπάρχει σαφής πολιτική στόχευση από το ΠΑΣΟΚ που φαίνεται να παλινδρομεί ανάμεσα στην άσκηση «κυβερνητικής» πολιτικής και σε μια «εκ βάθρων» αλλαγή που γίνεται για τη βάση του ΠΑΣΟΚ χωρίς αυτήν.

Φυσικά, οι μετακινήσεις είναι πιο σύνθετες και πιο αποκαλυπτικές. Πόσοι άραγε από όσους ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ το Μάρτιο ψήφισαν ΣΥΝ τον Ιούνιο; Πως αποτυπώνεται κοινωνικά και γεωγραφικά η αποχή και οι μετακινήσεις ανάμεσα στις πολιτικές στάσεις; Αυτά και άλλα πολλά θα απασχολήσουν τους αναλυτές και τα κόμματα στο επόμενο διάστημα. Θα απασχολήσουν όμως τους πολίτες; Θα απασχολήσει τους πολίτες η στάση των 24 εκπροσώπων μας στο Ευρωκοινοβούλιο; Μένει να αποδειχτεί. Γιατί αν δεν τους απασχολήσει, την άλλη φορά σε πέντε χρόνια θα συγκλίνουμε όχι στο μέσο ευρωπαϊκό μισθό αλλά στο μέσο ευρωπαϊκό ποσοστό αποχής.

Επιλογές περιήγησης: Αρθρα του καθ. κ. Θεόδωρου Χατζηπαντελή >  Aρθρα στο Έθνος