ΕΘΝΟΣ: Αξιολόγηση της ποιότητας (και της ποσότητας)
- Το πανεπιστημιακό πτυχίο δεν είναι αγοραίο προϊόν. Δηλαδή, οι γνωστικές απαιτήσεις ενός πανεπιστημιακού προγράμματος σπουδών δεν καθορίζονται από την «αγορά», τις δεξιότητες που θέλει και τις ανάγκες που η ίδια έχει. Είναι όμως στοιχείο της αγοράς. Έχει αξία χρήσης για τον κάτοχο του. Είναι δηλαδή εφόδιο του και περιουσία του για την ένταξη στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας.
- Τα πανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών δεν είναι μόνο μαθήματα. Είναι ταυτόχρονα συστήματα παράλληλων δραστηριοτήτων, εκδηλώσεων, κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Υλοποιούνται σε χωροχρονικά συνεχή με την φυσική παρουσία διδασκόντων και διδασκομένων. Σε μια όμως παγκόσμια κοινωνία είναι χρήσιμο να μπορεί να περιλαμβάνουν κινητικότητα και ευελιξία. Να χρησιμοποιούν νέα μέσα επικοινωνίας. Να δίνουν τη διάσταση κοινωνικής ζωής σε ενιαίο -τουλάχιστο ευρωπαϊκό- περιβάλλον.
- Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες δεν είναι πελάτες που καταναλώνουν ένα εκπαιδευτικό προϊόν. Αποτελούν συστατικό στοιχείο των προγραμμάτων και των διαδικασιών εκπαίδευσης, συναποφασίζουν και συμμετέχουν στη διοίκηση των θεσμών. Πρέπει όμως να γνωρίζουν και να μπορούν.
- Το πανεπιστήμιο δεν είναι μια νησίδα σε ένα πέλαγος. Αποτελεί οργανικό κομμάτι της κοινωνίας και προφανώς και της αγοράς. Δεν πρέπει η αγορά να απαιτεί από την κρατική χρηματοδότηση να λύσει τα δικά της προβλήματα. Πρέπει να αναπτύξει -η αγορά- δικές της γέφυρες επικοινωνίας και να αναθέσει μέρος των αποφάσεων στο πανεπιστήμιο. Και προφανώς να επενδύσει στην παραγόμενη γνώση. Το πανεπιστήμιο πρέπει να φτιάξει τις δικές του γέφυρες επικοινωνίας και να φροντίσει να διοχετεύσει με αντικειμενοποιημένα κριτήρια τους αποφοίτους του στην αγορά.
- Το πανεπιστήμιο πρέπει να μπορεί να εξασφαλίζει τις αποφάσεις του. Δεν είναι δυνατό δηλαδή να μην ασκείται κανενός είδος -ή μόνο έμμεσα- έλεγχος της κοινωνίας σε αυτό. Πρέπει να έχει στόχους, μετρήσιμα αποτελέσματα, διαδικασίες ελέγχου της αποτελεσματικότητας του σε διδακτικό και ερευνητικό επίπεδο.
- Το πανεπιστήμιο δεν είναι η κοινωνία. Είναι οργανικό τμήμα της. Δεν μπορεί να αποφασίζει για την κοινωνία ούτε για τις ανάγκες της ούτε για τις προτεραιότητες της, ούτε για τις δεξιότητες που απαιτεί. Προφανώς μπορεί να συναποφασίζει. Γι αυτό όμως πρέπει και να ακούει και να ελέγχεται.
- Στην Ελλάδα το 80% όσων γεννιούνται έχει μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όμως, σχεδόν οι μισοί από όσους εισάγονται κάπου, εγκαταλείπουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυτό το κάπου αναζητώντας την τύχη τους αλλού. Για να ικανοποιηθεί η ζήτηση θα έπρεπε να υπάρχουν δεκάδες ιατρικές σχολές -και μάλιστα συγκεντρωμένες στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη-, δεκάδες οικονομικά τμήματα και τμήματα νομικής. Μεταπτυχιακά προγράμματα σε πληροφορική και διοίκηση επιχειρήσεων. Το τίμημα της υπερπροσφοράς θέσεων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι η μείωση της αξίας χρήσης του πτυχίου. Το τίμημα της μικρής προσφοράς θέσεων είναι η αναζήτηση εναλλακτικών μορφών αμφιβόλου ποιότητας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η απάντηση βρίσκεται στον συνολικό σχεδιασμό.
- Τα κριτήρια ελέγχου ποιότητας είναι μια δύσκολη υπόθεση. Με όποιους όρους όμως τα πανεπιστήμια πρέπει να αποτελούν αντικείμενο ελέγχου στο επίπεδο του σχεδιασμού και χρηματοδότησης με βάση στόχους και προγράμματα. Η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό και προσφέρεται από το δημόσιο. Δημόσιο είμαστε όλοι μας και άρα η ποιότητα πρέπει να ελέγχεται από τους έμμεσους θεσμούς, δηλαδή το κοινοβούλιο και την κυβέρνηση που ενεργούν εν ονόματι μας.
- Τα κριτήρια των διαφορετικών ομάδων είναι διαφορετικά. Οι γονείς και οι φοιτητές θέλουν γρήγορη και εύκολη αποφοίτηση, καλή δουλειά και μεγάλο εισόδημα. Πληρώνουν ή όχι το μόνο που μπορούν να αγοράσουν είναι μέσα για την απόκτηση ολοκληρωμένης γνώσης (όχι δηλαδή τη γνώση) που το πανεπιστήμιο είναι υποχρεωμένο να παρέχει για να εφοδιάσει τους αποφοίτους του σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο.
- Το πανεπιστήμιο οφείλει να προστατεύει την ποιότητα του. Πρέπει να βρει θεσμούς εσωτερικής ρύθμισης αν δεν θέλει κάποιοι άλλοι εξωτερικά να τους επιβάλλουν. Στο ελληνικό πανεπιστήμιο παράγεται και αναπαράγεται πολύ και καλής ποιότητας γνώση. Η ποσοτική της συσσώρευση θα προκαλέσει την ποιοτική της έκρηξη. Αρκεί να μην ανοίγει κάθε τόσο το καπάκι της κατσαρόλας.
| Επιλογές περιήγησης: Αρθρα του καθ. κ. Θεόδωρου Χατζηπαντελή > Aρθρα στο Έθνος |
...Δείτε επίσης άρθρα στα παρακάτω μέσα: