Μια φορά και ένα καιρό ήταν τα εθνικά κράτη. Συγκροτημένα με βάση την εθνική ταυτότητα των υπηκόων τους δεν σήκωναν μύγα στο σπαθί τους. Όλοι ήταν το ίδιο. Όλοι; Ε!, όχι και όλοι.!

Υπήρχαν «απάτριδες», «μιάσματα», «εχθροί της πατρίδος» γιατί ο εσωτερικός εχθρός χρειάζεται για την κάλυψη της γύμνιας. Πάντα είναι ευκολότερο να ανατίθεται η ευθύνη για τα προβλήματα, τις καθυστερήσεις, τις αστοχίες στον «εσωτερικό εχθρό» που εκπορεύεται από τους «εξωτερικούς εχθρούς». Αυτός ο σαμποτερ δεν αφήνει την πρόοδο του έθνους, της πατρίδος, δυσκολεύει τις προσπάθειες, κ.λ.π. Χιλιοπαιγμένο και χιλιοειπωμένο το τροπάρι αυτό είχε αρχίσει να ξεθωριάζει, να χάνεται.

Στη συνέχεια τα εθνικά κράτη έγιναν πολυεθνικά. Δηλαδή, στα κοινά σύνορα ζούσαν περισσότερα έθνη με περισσότερες -ίσως- θρησκείες, με διαφορετικά -ίσως- ήθη και έθιμα. Τους συγκροτούσε σε ενιαίο σύνολο η έννοια της πατρίδας . Του κοινού γεωγραφικού χώρου, του οποίου την ανεξαρτησία, την ακεραιότητα και τη διαφύλαξη όλοι ορκίζονταν στο κοινό πλαίσιο λειτουργίας τους - το σύνταγμα - και στο κοινό σύμβολο τους- τη σημαία -.

Όποιος (και όποια) ορκίζεται πίστη στο σύνταγμα, τους νόμους και τη σημαία γίνεται πολίτης του κράτους, όνειρο για πολλούς, αβάσταχτο φορτίο για λίγους. Άλλοι, -αλλοδαποί- ονειρεύονται να έρθουν, να ζήσουν, να δουλέψουν, να ερωτευτούν. Ξένοι. Οι άνθρωποι είναι περίεργοι όταν είσαι ξένος, τα πρόσωπα μοιάζουν άσκημα όταν είσαι μόνος, όταν είσαι ξένος κανείς δεν θυμάται το όνομα σου, τραγουδούν οι Doors τη δεκαετία του ΄70. Φοβισμένοι και αντικείμενο φόβου. Διαφορετικοί, μονόχρωμοι ή πολύχρωμοι με άλλο χρώμα -ίσως-, μόνοι ή σε παρέες, με άλλη ακατάληπτη τις περισσότερες φορές γλώσσα.

Θέλουν να γίνουν πολίτες; Να ορκιστούν στο καινούριο τους σπίτι κρατώντας τη νοσταλγία του παλιού στη καρδιά και το μυαλό τους; Κανείς δεν τους ρώτησε. Αν είναι «χρήσιμοι» -μισθοφόροι του αθλητισμού- τους ορκίζουμε και τους χειροκροτάμε. Πηγαίνουν σχολείο, δουλεύουν, ζουν. Είναι χρήσιμοι για να μην κλείσει το τάδε ή το δείνα σχολείο. Είναι χρήσιμοι για να μαζευτεί η παραγωγή, είναι χρήσιμοι για να λικνίζονται στα «πολιτιστικά κέντρα». Είναι άξιοι της ελεημοσύνης μας. Το παιδί που με το ζόρι τελειώνει την τάξη αξίζει την ελεημοσύνη μας. Ο εργάτης αξίζει ένα ακόμα ξεροκόμματο και ένα κρεβάτι στο στάβλο. Η χορεύτρια κάποια μπιχλιμπίδια. Όταν όμως γίνονται σας εμάς; Όταν είναι πρώτοι μαθητές; Επιχειρηματίες; Επιστήμονες; Τότε πρέπει να μας προστατεύσει ο Νόμος. Να τους δυσκολέψει, να τους αφήσει στην μοίρα τους, στο κακό ριζικό τους. Γίνονται με μιας άλλοι.

Και αυτοί; Με την προσπάθεια -σκληρή και δύσκολη- θέλουν να μας μοιάσουν , να γίνουν ισότιμοι , όχι ίδιοι. Ποτέ κανείς δεν έσβησε από το μυαλό και την καρδιά του τη γενέθλια γη. Σε μια γωνιά του υπάρχει και ζει. Αλλά πάντα τιμά την τωρινή του πατρίδα. Όπου γης, πατρίς. Όλοι γηγενείς και αλλογενείς αναζητούν την Ιθάκη τους. Και αν δεν υπάρχει μια «Πηνελόπη» να τους περιμένει, θα βρουν κάποια εδώ, εκεί, παραπέρα. Θα κριθούν από ερωτήματα χωρίς απαντήσεις; Από την προσαρμογή στα τυπικά ; Κανείς δεν ρώτησε τον Λόρδο Βύρωνα, τι θα έκανε αν πολεμούσε η Αγγλία και η Ελλάδα. Κανείς δεν του ζήτησε να κάνει αίτηση για να πάρει την ελληνική υπηκοότητα. Κανείς δεν ρώτησε τους Ιταλούς, τους Γερμανούς, τους Άγγλους που πολέμησαν μαζί με τους Έλληνες τι θα έκαναν αν., κανείς δεν ζήτησε όσους αισθάνονται ότι ανήκουν σε μια ομάδα, όσους αισθάνονται εθελοντές, να εξηγήσουν τις προθέσεις, τις διαθέσεις, τις μύχιες σκέψεις, τις αμφιβολίες. Όλοι -οι περισσότεροι- τιμούν αυτό που τους δίνει αξιοπρέπεια, σταθερότητα, ομαλότητα, ευτυχία. Θέλουν να αποκτήσουν και αυτοί την πατρίδα της ανοχής, της αξιοπρέπειας, της αδελφότητας, της ελευθερίας, της ισότητας. Ξεχασμένες αρχές, παλιές. Θα την υπερασπιστούν; Θα την βοηθήσουν; Θα την αγαπήσουν; Θα δείξει το παρόν και το μέλλον . Όχι το παρελθόν.

Επιλογές περιήγησης: Αρθρα του καθ. κ. Θεόδωρου Χατζηπαντελή >  Aρθρα στο Έθνος