Η αποχή από τις εκλογές του 2004: Αποχή σε επίπεδο εκλογικής περιφέρειας

Όπως προαναφέρθηκε το ποσοστό της αποχής μίας εκλογικής περιφέρειας που μπορεί να υπολογίσει κάποιος σήμερα με μία επίσκεψη στο δικτυακό τόπο του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α. διαφέρει από το ποσοστό της αποχής της εκλογικής περιφέρειας που εμφανιζόταν στον ίδιο δικτυακό τόπο δέκα ημέρες μετά από την διεξαγωγή των εκλογών. Αυτό οφείλεται στο διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος των ετεροδημοτών.

Για την ευκολότερη κατανόηση του τρόπου υπολογισμού της αποχής θα ορίσουμε τους παρακάτω συμβολισμούς: Έστω Ε το σύνολο των εγγεγραμμένων σε μία εκλογική περιφέρεια, ΕΓ το σύνολο των δημοτών των Ο.Τ.Α. αυτής της εκλογικής περιφέρειας που εγγράφηκαν να ψηφίσουν ως ετεροδημότες στον τόπο κατοικίας που ανήκει σε άλλη εκλογική περιφέρεια, ΕΣ το σύνολο των κατοίκων αυτής της εκλογικής περιφέρειας οι οποίοι είναι δημότες κάποιας άλλης εκλογικής περιφέρειας και δήλωσαν ότι θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα ως ετεροδημότες στον τόπο κατοικίας τους, Ψ το υποσύνολο του Ε των πολιτών που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα, και ΨΓ, ΨΣ τα υποσύνολα των ΕΓ, ΕΣ αντίστοιχα, των πολιτών που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα στο τόπο κατοικίας τους.

Στην πρώτη έκδοση, η οποία σήμερα είναι προσπελάσιμη από το δικτυακό τόπο της Δέλτα - Πληροφορική, το ποσοστό της αποχής σε κάθε εκλογική περιφέρεια υπολογίζεται ως εξής:

(2.1)

Στη δεύτερη έκδοση, όπως αυτή εμφανίζεται σήμερα στο δικτυακό τόπο του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Δ.Α., στους εγγεγραμμένους Ε μίας εκλογικής περιφέρειας προστίθενται και οι ετεροδημότες ΕΣ που κατοικούν σε αυτή. Έτσι αν κάποιος προσπαθήσει να υπολογίσει το ποσοστό της αποχής διαιρώντας το σύνολο των ψηφισάντων προς το σύνολο των εγγεγραμμένων, στην ουσία θα χρησιμοποιούσε τον παρακάτω τύπο:

(2.2)

Ο τύπος (2.1) θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία προσπάθεια υπολογισμού της αποχής ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν για μία εκλογική περιφέρεια, ενώ ο τύπος (2.2) ως μία προσπάθεια του υπολογισμού της αποχής ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν σε μία εκλογική περιφέρεια.

Σημαντικά προβλήματα προκύπτουν από τη χρήση και των δύο παραπάνω τύπων υπολογισμού της αποχής όσον αφορά στον τρόπο διαχείρισης των ετεροδημοτών δεδομένου ότι το ποσοστό αποχής ανάμεσα στους ετεροδημότες είναι του 3,1%. Με τον πρώτο τύπο το σύνολο ΕΓ των πολιτών που δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν για μία εκλογική περιφέρεια υπολογίζεται δύο φορές στο σύνολο των εγγεγραμμένων αυτής της εκλογικής περιφέρειας αφού οι ψηφοφόροι του συνόλου αυτού υπάρχουν ήδη στο σύνολο Ε. Με τον δεύτερο τύπο, το ποσοστό αποχής σε μία εκλογική περιφέρεια στην οποία κατοικούν πολλοί ετεροδημότες εμφανίζεται σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που θα προέκυπτε αν λαμβάναμε υπόψη μόνο τους δημότες της, ενώ το ποσοστό αποχής μίας εκλογικής περιφέρειας που υποφέρει από σημαντικό ποσοστό εσωτερικής μετανάστευσης θα εμφανίζεται μεγαλύτερο από αυτό που θα υπολογίζαμε αν δεν υπήρχε η ρύθμιση για τους ετεροδημότες.

Αν θέλουμε να υπολογίσουμε την αποχή ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν για μία εκλογική περιφέρεια τότε μια πιο προσεκτική εκτίμηση θα μπορούσε να δοθεί από τον παρακάτω τύπο:

(2.3)

Η διαφορά του τύπου (2.3) από τον τύπο (2.1) είναι ότι στο σύνολο των εγγεγραμμένων δεν προστίθενται πλέον οι ετεροδημότες του συνόλου ΕΓ αφού αυτοί ήδη εμφανίζονται στους εκλογικούς καταλόγους. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε τον διπλό υπολογισμό των πολιτών του συνόλου ΕΓ στο σύνολο των εγγεγραμμένων και το ποσοστό αποχής λαμβάνει πιο ρεαλιστικές τιμές στις εκλογικές περιφέρειες των οποίων το πλήθος του συνόλου ΕΓ είναι μεγάλο.

Από την άλλη πλευρά αν κάποιος προτιμά να εκτιμήσει την αποχή ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν σε μία εκλογική περιφέρεια τότε είναι προφανές ότι οι πολίτες που ανήκουν στο σύνολο ΕΓ αυτής της περιφέρειας είναι αδύνατο να ψηφίσουν στην περιφέρεια αυτή και συνεπώς αντί του τύπου (2.2) είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσουμε τον παρακάτω τύπο:

(2.4)

Οι διαφορές που προκύπτουν για το ποσοστό αποχής των εκλογικών περιφερειών όταν χρησιμοποιούμε τον τύπο (2.4) αντί του τύπου (2.2) ή όταν χρησιμοποιούμε τον τύπο (2.3) αντί του τύπου (2.1) είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις εκλογικές περιφέρειες που υποφέρουν από έντονη εσωτερική μετανάστευση. Για παράδειγμα σχολιάζουμε παρακάτω δύο ενδεικτικές περιπτώσεις:

 

Στην εκλογική περιφέρεια Άρτας υπάρχουν 83303 εγγεγραμμένοι και 64785 ψηφίσαντες. Σύμφωνα με τον τύπο (2.2) η αποχή στην Ε.Π. Άρτας αγγίζει το 22,2% ενώ σύμφωνα με τον τύπο (2.1) η αποχή για την Ε.Π. Άρτας είναι 21%. Η αλήθεια όμως είναι ότι από τους 83303 εγγεγραμμένους, οι 5502 είχαν δηλώσει ότι θα ψηφίσουν ως ετεροδημότες σε άλλες εκλογικές περιφέρειες. Έτσι η αποχή στην Ε.Π. Άρτας σύμφωνα με τον τύπο (2.3) είναι 16,7%, ενώ η αποχή για την Ε.Π. Άρτας σύμφωνα με τον τύπο (2.4) είναι μόλις 15,8%.

Ανάλογη είναι και η εικόνα στην Ε.Π. Ευρυτανίας όπου φαίνεται να ψήφισαν 20565 από τους 33488 εγγεγραμμένους με ποσοστό αποχής 38,6%. Λαμβάνοντας όμως υπόψη τους 2835 ετεροδημότες το ποσοστό αποχής που προκύπτει είναι της τάξης του 32,9%. Αν υπολογίσουμε την αποχή ανάμεσα σε αυτούς που είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν για την εκλογική περιφέρεια Ευρυτανίας τότε το πραγματικό ποσοστό θα έπεφτε από το 35,7% στο 30,3%.
άνοιγμα της εικόνας σε νέο παράθυρο
Τα ποσοστά αποχής για κάθε εκλογική περιφέρεια και με τους τέσσερις τύπους παρουσιάζονται στον Πίνακα 1, ενώ στην αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζεται ο θεματικός χάρτης με τις εκλογικές περιφέρειες ομαδοποιημένες σύμφωνα με το ποσοστό αποχής που υπολογίζεται για κάθε μία από αυτές. Όπως προκύπτει από τον χάρτη οι πρωταθλήτριες της αποχής είναι οι Ε.Π. Φλώρινας, Κεφαλληνίας, Λέσβου, Χίου, Σάμου, Αρκαδίας, και Λακωνίας με ποσοστό αποχής από 37% μέχρι 49%.
άνοιγμα της εικόνας σε νέο παράθυρο

 

Πίνακας 1. Ποσοστά αποχής ανά εκλογική περιφέρεια