Ποιες είναι οι σχέσεις των πολιτών με τα μέσα ενημέρωσης; Ένα από τα κεντρικά ερωτήματα σε κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι ο ρόλος -η επίδραση- των μέσων ως πηγή ενημέρωσης (η βαρύτητα και σημασία), και ο ως διαμορφωτής της τελικής απόφασης του πολίτη (ο βαθμός συμμετοχής τους στην τελική του απόφαση). Το διπλό ερώτημα αυτό δεν είναι εύκολο να απαντηθεί στο σύνολο του. Θίγουμε τρία σημεία που το προσεγγίζουν:

1. Σε μια σειρά πανελλαδικών ερευνών που έγινε για την ΚΕΔΚΕ από το 2001 μέχρι το 2002 αποτυπώθηκαν ενδιαφέροντα στοιχεία για τη θέση των πολιτών σχετικά με την Αυτοδιοίκηση και των παραγόντων που επιδρούν στη διαμόρφωση της στάσης των πολιτών. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση την οποία επιλέγουν οι πολίτες για τα καυτά προβλήματα της περιοχής τους. Για οκτώ στους δέκα πολίτες η λύση των προβλημάτων ανατίθεται στους «αρμόδιους». Στην στάση αυτή συνυπάρχουν δύο διαδικασίες. Σχεδόν το 40% επιλέγει την προσωπική διαμεσολάβηση: « απευθύνομαι προσωπικά στους αρμόδιους ». Το υπόλοιπο 40% αναθέτει τη λύση των προβλημάτων χωρίς την δική του εμπλοκή: « αφήνω τους αρμόδιους να κάνουν τη δουλειά τους ». Ένας στους είκοσι πολίτες θεωρεί «διαμεσολαβητή» τα μέσα ενημέρωσης, « απευθύνομαι σε ένα τηλεοπτικό κανάλι, σε μια εφημερίδα ». Τέλος το 15% του συνόλου επιλέγει τη διαδικασία της συλλογικής κινητοποίησης (ιδιαίτερα τα άτομα μικρής ηλικίας και υψηλού μορφωτικού επιπέδου).

2. Από τη σειρά των παραπάνω ερευνών γνωρίζουμε ότι: η τηλεόραση αποτελεί την κύρια πηγή ενημέρωσης των πολιτών για θέματα που αφορούν το σύνολο των δραστηριοτήτων σχετικά με τις Δημοτικές εκλογές. Το 60% την επιλέγει για την ενημέρωσή του και ιδιαίτερα οι κάτοικοι των αστικών περιοχών, οι γυναίκες, οι πολίτες χαμηλού και μεσαίου μορφωτικού επιπέδου, μικρής και μεγάλης ηλικίας. Από τις εφημερίδες ενημερώνεται το 46% των πολιτών, κυρίως πολίτες κάτοικοι των αστικών κέντρων και υψηλού μορφωτικού επιπέδου. Από ραδιοφωνικές εκπομπές ενημερώνεται το 14,4% των πολιτών. Στην έρευνα που προηγήθηκε του exit poll στη Θεσσαλονίκη (6-20/2 σε δείγμα 700 πολιτών, 670 ερωτηματολόγια), τα αποτελέσματα είναι αντίστοιχα. Ποσοστό 88% δηλώνει ότι επιλέγει την τηλεόραση σαν μια από τις δύο κύριες πηγές ενημέρωσης, 41% τις εφημερίδες και 12% το ραδιόφωνο. Η επιλογή της τηλεόρασης είναι ασθενέστερη για τους νέους (81%) ενώ είναι ισχυρότερη στις ηλικίες 26-35 (92%) και στους πολίτες ηλικίας πάνω από 65 ετών (93%). Κατά φύλο υπάρχει μια μικρή διαφορά με εντονότερη επιλογή από τις γυναίκες (90%) ενώ η επιλογή είναι αντιστρόφως ανάλογη για το μορφωτικό επίπεδο (93% για τους απόφοιτους δημοτικού μέχρι 85% για τους απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ ). Αντίστοιχα οι εφημερίδες επιλέγονται κυρίως από τους πολίτες ηλικίας 36-50 (50%), τους άνδρες (50% ενώ για τις γυναίκες το ποσοστό είναι 30%), τους πολίτες ανώτερου μορφωτικού επιπέδου (55% για τους απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ και 25% για τους απόφοιτους δημοτικού). Το ραδιόφωνο επιλέγεται κυρίως από τις ηλικίες 26-35 (19%), πολίτες ανώτερου μορφωτικού επιπέδου (15%). Ένας στους πέντε πολίτες δήλωνε ότι προτίθεται να παρακολουθήσει τις τηλεοπτικές εκπομπές για τις εκλογές, ενώ ένας στους τέσσερις δήλωνε ότι δεν πρόκειται να τις παρακολουθήσει.

3. Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι λιγότερο θετικοί προς την τηλεόραση είναι οι ψηφοφόροι του Κ.Κ.Ε. (75% επιλέγουν την τηλεόραση) οι οποίοι είναι πιο θετικοί προς τις εφημερίδες (57% τις επιλέγουν). Όσον αφορά «τους αναποφάσιστους» που θεωρήθηκαν μήλο της έριδος κατά την προεκλογική περίοδο, το 80% επέλεγε την τηλεόραση και 16-18% δήλωνε την πρόθεση του να παρακολουθήσει τις τηλεοπτικές εκπομπές.

Επιλογές περιήγησης: Αρθρα του καθ. κ. Θεόδωρου Χατζηπαντελή